In een tijdskader waarin fake news hoogtij viert, waarin we bekende gezichten allerlei uitspraken horen en zien doen (mede geconstrueerd via het technisch vernuft van AI) en waarin boodschappen op allerlei manieren geframed worden door politieke en andere leiders, wordt het een uitdaging om uit te maken wat nog waar is. Het aloude credo van de Boeddha om niets zomaar te geloven en het zelf allemaal te onderzoeken, is meer dan ooit actueel. Wat is waar voor jou ? Wat klopt er voor jou ? Waar wil jij naar leven ?

En wat voor ons waar is wordt dan op zijn beurt ook weer gekleurd door onze eigen levenservaringen en conditioneringen, overtuigingen en emoties. Deze worden telkens weer opnieuw getriggerd door situaties die ons raken. Het is een hele groeiweg om ons bewust te worden dat het niet over de situatie as such gaat, maar over onze patronen die getriggerd worden door de situatie, en hoe deze (automatisch) ons gedrag en onze reacties bepalen. Dit vindt grotendeels onbewust plaats. De slotsom is dat we nooit de werkelijkheid kunnen zien zoals ze is.  Die is veel te groot om te bevatten en onze eigen ervaringen zijn slechts een klein fragment onder miljarden andere ervaringen.

Het maakt ons enerzijds uniek. Tegelijk maakt dit het ook moeilijk om met elkaar te communiceren en elkaar goed te verstaan (cfr. “ieder zijn waarheid”). Dat is ook waarom Lao Zi de mening was toegedaan dat een wijs mens geen gelijk wil halen. Ieder heeft immers zijn eigen traject en achtergrond aan ervaringen (die we niet kennen van elkaar), dus wie ben ik om te beweren dat ik het bij het rechte eind heb ?

Iets anders is eerlijk durven delen met je medemens, je partner, familie, vrienden …  wat er echt in je omgaat. Je eigen waarheid durven laten zien, is het echte contact aangaan met de ander. Zonder een gelijk te claimen, zonder iets te willen of te verwachten van de ander, gewoon recht in je hart laten kijken zoals je bent, vanuit je essentie. Dat is kwetsbaar. Voor de meesten voelt het ook als een risico: hoe gaat de ander reageren ? zal ik de ander niet kwetsen ? zal de ander mij nog leuk vinden ? Het inspireert ons niet zelden om onze taal wat bij te kleuren (de preferente kleur hierbij is roos :), onze boodschappen te filteren of bochten te maken rond wat we écht willen zeggen. Hierdoor zien we eigenlijk de ander niet als vol, niet in staat om onze boodschap te aanhoren. Dit getuigt niet alleen van weinig respect voor onze gesprekspartner maar ressorteert meestal ook een averechts effect. Wat we willen vermijden komt tweemaal zo groot in ons gezicht terug. Tja, de uitdrukking “eerlijk duurt het langst” komt ergens vandaan…

De verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen waarheid – in alle vrijheid naar de ander en onszelf – brengt ons een stapje dichter bij de Waarheid. Waarmee ik bedoel de “absolute waarheid”, de werkelijkheid zoals ze is, zoals ze zich aan ons ontvouwt. Naakt, zonder franjes. Zo naakt en werkelijk dat we er ons meestal tegen verzetten. Want vaak lopen de dingen niet zoals wij willen dat ze verlopen (gaande van het (slechte) weer tot en met hoe anderen reageren en/of met ons omgaan). “Weerstand” heet dit, ons allen wel bekend. Het instrument bij uitstek van ons ego dat zelf graag de touwtjes in handen heeft.

Wat een mooie (en uitdagende) oefening om onze weerstand te leren opgeven tegen wat zich aandient. Ontvankelijk te zijn voor wat komt, wat dit ook moge zijn. En hierin wat dieper contact te leren maken met de werkelijkheid. Meer waar dan de werkelijkheid kan iets niet zijn, toch ? Wellicht een goed recept om (opnieuw) contact te leren maken met onze essentie, ons eigen, ware zelf, ontdaan van alle maskers van sociale wenselijkheid. Ook hier vraagt het vaak moed om te kijken naar wat er is. Onze schaduwkanten houden we (aangedreven door onze ego-machine) meestal liever in de schaduw. 

Kunnen we elkaar helpen in open, eerlijke, kwetsbare dialoog, om de zon in onszelf, onze ware natuur te (her)ontdekken, wetende dat de zon ook schaduwen werpt ? En het paradoxale besef dat de waarheid (met grote W) zich in ieder van ons bevindt ?